Ngành điều Việt Nam và những người bạn 

Những người khách hàng Trung Quốc

Nguyên Chủ tịch VINACAS Nguyễn Đức Thanh trao tặng Ông Đỗ Vĩ Sâm giải thưởng Trống Đồng VINACAS năm 2016 - Ảnh: Tanimex-LA

Quảng Châu, ngày 27/11/2019

Tôi, Đỗ Vĩ Sâm (杜伟森) sinh năm 1953 tại Huyện Điện Bạch, tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc. Tôi là sáng lập viên kiêm Tổng Giám đốc công ty Hải Phú, Quảng Đông, Trung Quốc. Năm 1990 tôi cùng ông Đặng Phát Phong và ông Ngô Hương吴香—邓发锋, có qua Việt Nam mua mực khô về Trung Quốc nhập khẩu qua cửa khẩu Tân Thanh, Hữu Nghị Quan bằng đường tiểu ngạch. Một hôm tại quận 5 thành phố Hồ Chí Minh, ông Đặng Phát Phong có nhận được gói mẫu hạt điều nói là của xí nghiệp chế biến hàng xuất khẩu tỉnh Long An do một người Việt gốc Hoa đưa lại. Ông Phong chuyển gói mẫu đó về cho tôi. Tôi mang qua Quảng Châu đưa cho người bạn chuyên kinh doanh hàng nông sản ở chợ coi thử. Bạn tôi nói hạt điều ngon quá, có thứ này mà bán ở đây thì tốt, chắc chắn kiếm được tiền. Thời gian sau, qua một người ở thành phố Nam Ninh tôi biết được chị Trần Thị Lạc người ở Lạng Sơn, Việt Nam. Tôi và ông Đặng Phát Phong làm thủ tục qua Việt Nam lần thứ hai, nhờ chị Lạc làm phiên dịch tới gặp ông Nguyễn Đức Thanh lúc bấy giờ làm Giám Đốc xí nghiệp chế biến hạt điều Long An. Ông Thanh dẫn đoàn chúng tôi đi tham quan nhà máy và giới thiệu sản phẩm hạt điều với chúng tôi. Một lần nữa chúng tôi rất ấn tượng về hạt điều Việt Nam. Tôi đặt mua thử một xe, ông Thanh nhanh chóng đáp ứng và tôi còn nhớ lô hàng đó chúng tôi nhận được vào tháng 4/1991.

Cửa khẩu Tân Thanh - Lạng Sơn. Ảnh: VTV

Sau đó nhiều năm và cho đến tận bây giờ, công ty Hải Phú chúng tôi và công ty LAFOOCO (đổi tên từ xí nghiệp chế biến) luôn làm ăn với nhau. Lúc bấy giờ tôi cũng không nghĩ rằng đó lại là lô hàng hạt điều đầu tiên mà Việt Nam xuất khẩu qua Trung Quốc. Thật vô cùng vinh dự cho công ty Hải Phú chúng tôi.

Chế biến điều tại Công ty Lafooco – Long An. Ảnh: TTOL

30 năm qua ngày càng có nhiều hạt điều được xuất khẩu qua Trung Quốc. Có thời kỳ thị trường Trung Quốc luôn là thị trường lớn nhất và quan trọng bậc nhất đối với hạt điều Việt Nam. Bây giờ sau 30 năm, đa số chúng tôi hồi đó đã lớn tuổi, không còn làm được nhiều nhưng gần như tất cả con cái chúng tôi vẫn luôn làm hạt điều, vẫn mua bán kinh doanh hạt điều với Việt Nam.

Thưa quí vị, chúng tôi rất vui mừng và luôn trân trọng những giá trị mà chúng tôi đã tạo dựng.

Đỗ Vĩ Sâm – Sáng lập viên kiêm Giám đốc điều hành Công ty Hải Phú Trung Quốc (中国广东省电白县海富公司 总经理 杜伟森)

Người Mỹ yêu thích hạt điều Việt Nam

Ông Larry Jones và ông David Rosenblatt đã gặp nhau chỉ vài ngày sau khi Việt Nam bình thường hóa quan hệ thương mại với Hoa Kỳ, đó là năm 1994. Vài tuần sau, hai ông đã bay qua thành phố Hồ Chí Minh. Rồi lô hàng nhân điều đầu tiên từ Công ty DONAFOODS (Đồng Nai) sang Mỹ đã được thực hiện thành công. Lúc đó, Việt Nam là quốc gia xuất khẩu phần lớn hạt điều thô sang Ấn Độ để chế biến. Tuy nhiên, chính vì chất lượng của nhân điều Việt Nam và năng suất của công nhân là tuyệt vời, rõ ràng nhu cầu về nhân điều của Việt Nam sẽ tăng nhanh. Trong một vài năm, các ông dự đoán rằng người Việt Nam sẽ không chỉ ngừng xuất khẩu hạt điều thô mà sẽ sớm nhập khẩu nó để chế biến xuất khẩu nhân điều.

Nguyên Chủ tịch VINACAS Nguyễn Đức Thanh trao tặng Ông Larry Jones (ngoài cùng bên trái) giải thưởng Trống Đồng VINACAS năm 2014 - Ảnh: VINACAS

Ông David Rosenblatt, Chủ tịch Richard Franco Agency, Inc.

Là người tiên phong trong việc xuất khẩu nhân điều từ Việt Nam sang Hoa Kỳ, Công ty Richard Franco Agency tự hào trong việc quảng bá hạt điều Việt Nam. Giờ đây, ông David Rosenblatt rất vui mừng và xin chúc mừng VINACAS và tất cả mọi người đã kết nối với ngành điều Việt Nam vì những thành tựu nổi bật và sự phát triển của mọi người trong ngành điều.

Chế biến điều tại Công ty DONAFOODS (Đồng Nai)

(Ghi tại New Jersey, Hoa Kỳ, ngày 19/11/2019)

Những người bạn tri kỷ khác của ngành điều

“Sợi dây kết nối” góp phần hình thành tổ chức điều toàn cầu

Ngày 16 tháng 5 năm 2014, tại Hội nghị điều quốc tế Việt Nam tổ chức tại Bà Rịa – Vũng Tàu, ông Nguyễn Đức Thanh – Chủ tịch, đại diện VINACAS - trao giải thưởng “Trống Đồng Việt Nam” cho ông Pino Calcagni – nguyên Chủ tịch Hội đồng hạt quả khô quốc tế (INC) và ông Larry W. Jones – đại diện Richard Franco Agency tại Việt Nam. Giải thưởng trên là sáng kiến của ông Nguyễn Đức Thanh nhằm mục đích ghi nhận thành tích của những người có công lao đóng góp đặc biệt xuất sắc cho ngành điều Việt Nam và thế giới. Ban đầu, giải thưởng chủ yếu trao cho người nước ngoài. Năm 2019, Ban Thường vụ VINACAS đề nghị mở rộng phạm vi trao tặng cho cả người Việt Nam. 

Ông Pino Calcagni - Ảnh: INC

Ông Pino Calcagni, người bạn đáng quý của ngành điều Việt Nam, là người đồng sáng lập, nguyên Chủ tịch và khi đó là Phó Chủ tịch của Hội Đồng Hạt Quả Khô Quốc Tế (INC), kiêm Chủ tịch Ủy ban các vấn đề khoa học và quan hệ chính phủ của INC. Ông Pino Calcagni cũng là Chủ tịch của Tập đoàn chế biến kinh doanh các loại hạt quả khô Besana (Italia), thành lập vào năm 1921. Ông phụ trách triển khai nhiều dự án quan trọng của INC về nghiên cứu và quảng bá giá trị dinh dưỡng của hạt quả khô, nâng cao chất lượng và chuỗi giá trị từ sản xuất đến thương mại và tiêu thụ hạt quả khô trên toàn thế giới. Với những thành tích nổi bật của mình, năm 2009, ông đã được INC trao giải thưởng “Hạt Vàng” (Golden Nut) để ghi nhận những đóng góp nổi bật của ông cho ngành hạt quả khô quốc tế. Như đã đề cập ở trên, năm 2014, ông Pino Calcagni đã được VINACAS trao giải thưởng “Trống Đồng Việt Nam” về những đóng góp đặc biệt xuất sắc của ông đối với sự phát triển của ngành điều Việt Nam và thế giới. Đây là những đóng góp lớn: kết nối các tổ chức VINACAS, CEPCI, SINDICAJU,… góp phần thống nhất, hình thành Hội Đồng Điều Toàn Cầu (GCC) vào năm 2011 mà VINACAS là một trong những thành viên sáng lập.

Chúng tôi sẽ còn nhớ mãi ông và các cộng sự tại lần gặp đầu tiên tại Bình Phước trong khuôn khổ Lễ hội Quả Điều Vàng Việt Nam năm 2010. Sau đó, đều đặn hàng năm ông đều đại diện INC tham dự Hội nghị khách hàng quốc tế do VINACAS tổ chức. Ông nói:  “…Tôi năm nay 80 tuổi nhưng hàng năm vẫn đến Việt Nam dự hội nghị khách hàng của Vinacas vì tôi yêu quí ngành điều Việt Nam”.

“Người Mỹ thầm lặng”, “chắp cánh” cho hoạt động xúc tiến thương mại của Việt Nam tại thị trường Mỹ

Ông Bob Bauer – Chủ tịch AFI - Ảnh: VINACAS

Theo thông lệ, hàng năm VINACAS thường tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại ở nước ngoài. Trong đó thị trường Mỹ luôn được hội viên VINACAS quan tâm và lựa chọn bởi đây là thị trường xuất khẩu lớn nhất bên cạnh thị trường Trung Quốc và châu Âu. Để tổ chức được chương trình xúc tiến thương mại ở đây, thì vấn đề quan trọng nhất là phải kết nối được với tổ chức đại diện và người mua lớn tại thị trường này. Chính vì vậy, ngay từ những năm 2000, VINACAS đã tăng cường kết nối và thiết lập quan hệ hợp tác với Hiệp Hội Công Nghiệp Thực Phẩm Hoa Kỳ (AFI). Đây là tổ chức đóng vai trò quan trọng trong hỗ trợ và bảo vệ cộng đồng người mua, nhà nhập khẩu điều nhân của Mỹ. Hội đồng xử lý tranh chấp thương mại của AFI được đánh giá hoạt động hiệu quả trong thời gian qua,…

Với tư cách là Chủ tịch AFI, ông Bob Bauer đã hỗ trợ tích cực cho mối quan hệ hợp tác của ngành điều Việt Nam và Mỹ. Ngoài việc gửi thư mời hỗ trợ thủ tục visa cho các đoàn xúc tiến thương mại Việt Nam vào Mỹ, ông còn hỗ trợ tích cực cho các hoạt động của doanh nghiệp Việt Nam tại Mỹ. Bên cạnh đó, là người hiểu luật, ông Bob Bauer đã góp phần thiết lập các tiêu chuẩn pháp lý cho hạt điều và khung trọng tài của AFI,...

Ông Bob Bauer nhận giải thưởng Trống Đồng Việt Nam năm 2015 tại Mỹ - Ảnh: VINACAS

Tôi còn nhớ lần đầu tiên dự Hội nghị AFI, hình ảnh ông Chủ tịch rất bình dị mặc áo phông (T-shirt) chạy đôn đáo giúp chúng tôi. Đại biểu Mỹ thì mặc quần soọc, áo phông theo đúng phong cách Mỹ đã làm tôi bất ngờ. Hoàn toàn không “quan cách” nhưng thường thấy ở một số nước khác - quả thật chỉ có ở nước Mỹ.

Ông bất ngờ và phát biểu thật lòng khi nhận được giải thưởng “Trống Đồng Vàng” của VINACAS. “Đây là phần thưởng cao quí nhất mà tôi có thể nhận được từ nước ngoài”

“Hạt điều cho cuộc sống”, tâm huyết của người bạn Úc

Ông John Waring – cố Chủ tịch MWT Food Australia (ngồi giữa) - Ảnh: VINACAS

Tôi đã biết đến ông từ lâu nhưng cũng chỉ thực sự kết thân sau chuyến xúc tiến thương mại tại Úc châu năm 2014. Năm đó VINACAS đã trao tặng ông “Trống Đồng Việt Nam” và giới thiệu, kết nối VINACAS với Chương trình “Hạt cho cuộc sống” (Nuts for Life) nổi tiếng của Úc. Ông là John Waring – cố Chủ tịch và người sáng lập của Waring Group (Rakshas Pty Ltd), Chủ tịch MWT Food Australia, thành viên của INC, cố Chủ tịch Hiệp hội hạt điều Úc. Ông lãnh đạo MWT tham gia đầu tư chế biến hạt điều và hạt mắc ca tại Việt Nam, người đã đưa những lô hàng hạt điều thô đầu tiên của Úc và mắc ca Úc về Việt Nam để chế biến xuất khẩu. Đối tác chính của ông ở Việt Nam là Công ty DONAFOODS – Đồng Nai. Tại lễ khánh thành Liên doanh nhà máy điều Donafoods (Thái Bình), ông nói: “Hôm nay tôi đến đây để cùng ông Học DONAFOODS đầu tư vào đây không phải hoàn toàn vì tiền mà là vì tương lai của ngành điều Việt Nam”.

Những năm cuối đời, dù tuổi cao sức yếu, ông đã hoàn thành và giữ lời hứa là gửi tặng tôi bộ ấn phẩm giá trị nhằm quảng bá giá trị hạt điều Việt Nam - “Hạt điều cho cuộc sống” - mà hiện nay Văn phòng VINACAS còn lưu giữ như một kỷ niệm cho chương trình hợp tác của ngành điều Việt Nam và Australia.